Bir Günlük İş Bırakmaya “Uyarma” Cezası
Van’da görev yapan bir hemşire, üyesi olduğu sendikanın aldığı karar doğrultusunda bir günlük iş bırakma eylemine katıldı. Eylem sonrası idare, hemşire hakkında “uyarma” disiplin cezası tesis etti. Bu işlem üzerine hemşire, sendikasının desteğiyle idare mahkemesinde iptal davası açtı.
Mahkeme: Bu Davranış Sendikal Faaliyettir
İdare mahkemesi, hemşirenin o gün göreve gelmemesinin ya da görev almamasının, sendikanın aldığı bir günlük iş bırakma kararına katılım kapsamında değerlendirilmesi gerektiğini belirtti.
Kararda, eylemin niteliğinin açıkça sendikal faaliyet olduğu vurgulandı ve bu davranışın “verilen emir ve görevlerin yapılmaması” şeklinde disiplin cezasına konu edilemeyeceği ifade edildi. Böylece mahkeme, verilen uyarma cezasını hukuka aykırı bularak iptal etti.
AİHS, ILO Sözleşmeleri ve AYM İçtihatlarına Atıf
Gerekçeli kararda yalnızca ulusal mevzuata değil, aynı zamanda:
- Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’ne,
- ILO sözleşmelerine,
- Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin Türkiye hakkında verdiği sendikal hak kararlarına,
- Anayasa Mahkemesi’nin iş bırakma eylemlerine ilişkin önceki içtihatlarına
ayrıntılı şekilde atıf yapıldı.
Mahkeme, bir günlük iş bırakma eylemi nedeniyle verilen disiplin cezasının, örgütlenme özgürlüğü ve sendikal faaliyet hakkı ile bağdaşmadığını; idarenin, kamu düzeninin bozulduğuna veya sağlık hizmetinin ciddi biçimde aksadığına dair somut bir gerekçe de sunamadığını belirtti.
HEP-SEN: “Sendikal Haklar Cezalandırılamaz”
Hemşireler ve Tüm Sağlık Profesyonelleri Sendikası (HEP-SEN), kararı “hukuki kazanım” başlığıyla duyurarak, hemşire lehine verilen iptal kararının yalnızca bir üye için değil, tüm kamu çalışanları için önemli bir emsal olduğunu vurguladı.
Sendikanın hukuk birimi, sosyal medya üzerinden paylaştığı açıklamada, benzer biçimde sendikal faaliyet nedeniyle ceza verilen tüm üyelerine hukuki destek sağlamaya devam edeceklerini belirtti.
Sağlık Çalışanları İçin Ne İfade Ediyor?
Uzmanlara ve sendika hukukçularına göre bu karar, özellikle son yıllarda sıklaşan iş bırakma, basın açıklaması ve protesto benzeri eylemler sonrası verilen disiplin cezaları açısından kritik önem taşıyor:
- Sendika tarafından alınan iş bırakma kararına katılmak, tek başına disiplin cezası gerekçesi olamaz.
- Sendikal faaliyetler, Anayasa ve uluslararası sözleşmeler ile koruma altında kabul edilir.
- Hukuka aykırı disiplin işlemleri, idari yargıda iptal edilebilmektedir.
Bu yönüyle Van’daki karar, hemşireler başta olmak üzere tüm sağlık emekçilerine, örgütlü mücadele ve hak arama süreçlerinde “yalnız değilsiniz, yargı denetimi var” mesajı veriyor.
Benzer Davalar İçin Yol Gösterici
HEP-SEN, Van kararının daha önce farklı illerde görülen ve sendikal faaliyet nedeniyle verilen benzer cezaların iptaliyle birlikte değerlendirildiğinde, sağlık çalışanlarının önüne güçlü bir içtihat seti koyduğunu hatırlatıyor.
Sendika, sendikal eylem gerekçesiyle disiplin soruşturmasına uğrayan çalışanlara şu hatırlatmalarda bulunuyor:
- Sendikanın çağrısıyla yapılan barışçıl eylemler anayasal hak kapsamındadır.
- Verilen cezalar kesinleşmiş olsa bile yargı yoluyla iptal edilebilir.
- Her bir iptal kararı, sonraki dosyalar için emsal niteliği taşır.
Sonuç olarak; Van’da iş bırakma eylemine katıldığı için uyarma cezası verilen hemşirenin açtığı davayı kazanması, yalnızca bireysel bir hak arama başarısı değil, sağlık alanındaki tüm kamu çalışanları için sendikal hakların yargı koruması altında olduğuna dair güçlü bir hatırlatma niteliği taşıyor.
HEMŞİRE.COM HABER MERKEZİ