Kamu kurumlarında çalışan memurlar, zaman zaman kurum içi veya kurum dışı geçici görevlendirmelere tabi tutulabilir. Ancak bu görevlendirmelerin hukuka uygunluk sınırları, personel rızası, süre ve gerekçelendirme bakımından açık yasal çerçeveleri vardır.
1. Dayanak Mevzuat
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 86. maddesi, geçici görevlendirme hususunu açıkça düzenler:
Madde 86 – “Zaruret hallerinde, memurlar, kurumlarınca veya kurumlar arasında, kadrolarının bulunduğu görev yerleri dışında, asıl görevlerini aksatmamak kaydıyla geçici süreli olarak başka bir görevde çalıştırılabilirler.
Bu şekilde görevlendirilenlere, bu görevlerin niteliğine göre, geçici görev yolluğu ödenir. Bir takvim yılı içinde bu süre iki ayı geçemez.”
Bu maddeye göre:
- Geçici görevlendirme, zaruret (kamu hizmetinin gereği) halinde mümkündür.
- Memurun rızası aranmaksızın (re’sen) yapılabilir.
- Ancak süre sınırı vardır: Yılda en fazla iki ay (toplam 60 gün).
- Görevlendirme, asıl görevin yürütülmesini aksatmamalıdır.
2. Re’sen Görevlendirme Şartları
İdare, geçici görevlendirmede takdir yetkisine sahiptir; ancak bu yetki sınırsız değildir. İdarenin her işleminde olduğu gibi bu işlemde de şu ilkelere uyması gerekir:
- Kamu yararı ilkesi: Görevlendirme, hizmetin gereği ve kamu yararı için yapılmalıdır.
- Eşitlik ilkesi: Benzer durumda olan personele farklı uygulama yapılmamalıdır.
- Hakkaniyet ilkesi: Personelin aile durumu, sağlık koşulları, engellilik durumu veya çocuklarının özel durumu gibi insani nedenler göz önünde bulundurulmalıdır.
- Objektif kıstaslar: Görevlendirme, kişisel husumet, cezalandırma amacı veya keyfî gerekçelere dayanamaz.
3. İdari Yargı İçtihatları
İdare Mahkemeleri ve Danıştay, re’sen geçici görevlendirmelere ilişkin çok sayıda karar vermiştir.
İşte bu konuda öne çıkan içtihatlardan bazıları:
🧾 Danıştay 5. Dairesi, E:2016/3346, K:2018/2259, T:19.04.2018
“Geçici görevlendirmenin kamu yararı ve hizmet gerekleri dışında, kişisel husumet veya cezalandırma amacıyla yapılması hâlinde işlemde hukuka uyarlık bulunmamaktadır.”
➡️ Yani: İdare, bir çalışanı cezalandırmak veya yıldırmak amacıyla geçici görevlendiremez.
🧾 Danıştay 2. Dairesi, E:2008/7262, K:2011/4748, T:14.09.2011
“Geçici görevlendirmenin, memurun asıl görevini aksatmayacak şekilde ve zorunluluk hâlinde yapılması gerekir. Keyfî şekilde yapılan görevlendirmeler, yetki saptırması niteliğindedir.”
➡️ Yani: Görevlendirme gerekçesi “zaruret” unsuru taşımıyorsa, işlem iptal edilebilir.
🧾 Danıştay 12. Dairesi, E:2013/11063, K:2015/4795, T:07.10.2015
“Yılda iki ayı aşan geçici görevlendirmeler, kanuna aykırıdır. Bu sürelerin üstünde görevlendirme, memurun rızası olmaksızın devam ettirilemez.”
➡️ Yani: Süre sınırı katıdır; uzatmalar memurun onayı olmadan yapılamaz.
🧾 Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu, E:2011/557, K:2013/1003
“Geçici görevlendirme işlemleri, kamu yararına uygun gerekçelerle yapılmadığı takdirde, personel yönünden mağduriyet doğurur ve iptal nedeni oluşturur.”
➡️ Yani: Gerekçesiz veya soyut ifadelerle yapılan görevlendirmeler hukuka uygun değildir.
4. İptal Davası Açma Hakkı
Eğer geçici görevlendirme:
- Kamu yararına dayanmıyorsa,
- Süre sınırını aşıyorsa,
- Objektif gerekçelere dayanmıyorsa,
- Rızanız olmadan sürekli hale getiriliyorsa,
➡️ İdari Yargı’da (İdare Mahkemesi’nde) iptal davası açabilirsiniz.
📅 Dava açma süresi, görevlendirme yazısının tebliğinden itibaren 60 gündür.
Bu süreçte yürütmenin durdurulması talep edilerek, görevlendirmenin geçici olarak durdurulması da istenebilir.
5. Özel Durumlar: Aile Birliği, Sağlık ve Engellilik
Danıştay kararlarında şu durumlar özellikle gözetilmesi gereken insani nedenler olarak kabul edilmiştir:
- Aile birliği (eşin farklı şehirde çalışması, küçük çocukların bakımı),
- Sağlık durumu (memurun veya aile bireyinin tedavi zorunluluğu),
- Engellilik durumu (memurun veya çocuğunun özel gereksinimi).
Bu durumlarda idarenin görevlendirmede ısrar etmesi, eşitlik ve hakkaniyet ilkesine aykırıdır.
6. Sonuç
Evet, istemediğiniz hâlde geçici görevlendirme yapılabilir;
ancak bu görevlendirme:
- Yılda 2 ayı aşamaz,
- Zaruret (hizmet gereği) hâlinde olmalıdır,
- Kamu yararına, eşitlik ve hakkaniyet ilkelerine uygun gerekçelere dayanmalıdır,
- Aksi durumda idari yargı yoluyla iptal ettirilebilir.
Hukuki Dayanaklar:
- 657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu, Madde 86
- Danıştay 2. Dairesi, E:2008/7262, K:2011/4748
- Danıştay 5. Dairesi, E:2016/3346, K:2018/2259
- Danıştay 12. Dairesi, E:2013/11063, K:2015/4795
- Danıştay İDDK, E:2011/557, K:2013/1003
HEMŞİRE.COM MEVZUAT BİRİMİ