Kamu kurumlarına dilekçe vermek, vatandaşın en temel anayasal haklarından biridir. Ancak uygulamada bazı kurumlarda, vatandaşlardan veya kamu görevlilerinden verilen dilekçelerin üst amir ya da yöneticiler tarafından imzalanması, paraf edilmesi veya onaylanması istenebiliyor. Peki, bu durum yasal mı?
Dilekçe Hakkı Anayasal Güvence Altında
Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın 74. maddesi, “Vatandaşlar, kendileriyle veya kamu ile ilgili dilek ve şikâyetleri hakkında yetkili makamlara ve Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne yazı ile başvurma hakkına sahiptir.” hükmünü içerir.
Bu maddeye göre, dilekçe hakkı bireysel bir haktır ve herhangi bir yönetici onayına bağlı değildir.
Yöneticinin İmzası Zorunlu Değil
Kamu kurumlarına verilen dilekçelerin herhangi bir yönetici tarafından imzalanması, paraf edilmesi veya onaylanması hukuken zorunlu değildir.
Dilekçenin muhatabı olan kurumun, vatandaştan “üst amir imzası olmadan dilekçe kabul edemeyiz” şeklinde bir talepte bulunması kanuna aykırıdır.
TCK 121. Madde: Dilekçe Hakkının Engellenmesi Suçtur
Bu konuda Türk Ceza Kanunu’nun 121. maddesi çok açık bir hüküm getirir:
Madde 121 - Dilekçe hakkının kullanılmasının engellenmesi
Yetkili makamlara verilen dilekçenin, hukuki bir sebep olmaksızın kabul edilmemesi halinde, sorumlu kişiler hakkında altı aya kadar hapis cezası öngörülür.
Yani, dilekçenizi almakla görevli memur veya yönetici, dilekçenizi almaktan kaçınıyorsa ya da yöneticinizin imzasını şart koşuyorsa, bu durum “dilekçe hakkının engellenmesi” suçunu oluşturabilir.
3071 Sayılı Kanun: Dilekçeler Kayıt Altına Alınmak Zorundadır
3071 sayılı Dilekçe Hakkının Kullanılmasına Dair Kanun, bu hakkın usul ve esaslarını düzenler.
Kanuna göre:
- Herkes, dilekçe yoluyla yetkili makamlara başvurabilir.
- Kurumlar, kendilerine verilen dilekçeleri kayıt altına almak ve işlem başlatmakla yükümlüdür.
- Dilekçelerin geçerli sayılması için özel bir şekil şartı aranmaz; yalnızca ad, soyad, imza ve iletişim bilgileri yeterlidir.
- Dilekçeler, posta, elden veya elektronik ortamda (dys.saglik.gov.tr) verilebilir.
Ne Yapmalısınız?
- Dilekçenizi kendiniz imzalayın ve kuruma bizzat teslim edin.
- Kurum dilekçeyi almak zorundadır.
- Dilekçenizin alındığına dair bir “evrak kayıt numarası” isteyin.
- Bu, dilekçenizin kuruma resmi olarak ulaştığını gösterir.
- Eğer dilekçeniz alınmazsa:
- Durumu yazılı olarak not edin (tarih, kurum, dilekçeyi teslim almayan kişi).
- Gerekirse, CİMER üzerinden veya Cumhuriyet Savcılığı’na başvurarak “dilekçe hakkının engellenmesi” gerekçesiyle şikâyette bulunabilirsiniz.
- E-posta, e-Devlet ve Döküman Yönetim Sistemi (DYS) üzerinden de başvuru yapabilirsiniz.
- Bu yolla yapılan başvurular da 3071 sayılı kanun kapsamında resmi dilekçe niteliği taşır.
Sonuç
Kısacası, kamu kurumuna vereceğiniz dilekçenin herhangi bir yönetici tarafından imzalanması veya onaylanması yasal bir zorunluluk değildir.
Bu tür uygulamalar, hem Anayasa’nın 74. maddesine hem de TCK’nın 121. maddesine aykırıdır.
Kurumun, dilekçenizi almak zorunda olduğunu hatırlatabilir; gerekirse hukuki yollarla hakkınızı arayabilirsiniz.
HEMŞİRE.COM MEVZUAT BİRİMİ