Türkiye'de vergi sistemi, ücretli çalışanları orantısız bir yük altında bırakırken, serbest meslek erbapları ve büyük şirket sahipleri çeşitli mekanizmalarla vergi yükünü hafifletiyor. Kamu hastanelerinde görev yapan hemşireler, maaşlarından yüksek oranlarda kesinti yaşarken, kuyumcular ve müteahhitler düşük beyanlar, muafiyetler ve denetim eksiklikleri nedeniyle devlete daha az katkı sağlıyor. Bu durum, gelir dağılımı eşitsizliğini derinleştiriyor ve ekonomik adaleti sorgulatıyor.
Vergi Sisteminin Yapısı ve Temel Sorunları
Türkiye'de gelir vergisi kademeli bir yapıya sahip olup, 2025 yılı için belirlenen dilimler ücretli çalışanları hızla yüksek oranlara taşıyor. Bu sistem, maaşlı çalışanların vergilerini doğrudan kesinti yoluyla tahsil ederken, diğer gruplara gider indirimleri ve zarar beyanları gibi esneklikler sunuyor.
2025 Gelir Vergisi Dilimleri
- 120.000 TL'ye kadar: %15
- 120.000 - 250.000 TL arası: %20
- 250.000 - 880.000 TL arası: %27
- 880.000 - 3.200.000 TL arası: %35
- 3.200.000 TL üzeri: %40
Adaletsizliğin Nedenleri: Ücretliler gelirlerini gizleyemezken, şirketler ve serbest meslek sahipleri muhasebe teknikleriyle etkili vergi oranını düşürüyor. Bu, devletin vergi gelirlerinin %70'inden fazlasını ücretlilerden toplamasına yol açıyor.
Uzmanlar, bu yapının ekonomik büyümeyi engellediğini ve sosyal huzursuzluğu artırdığını belirtiyor.
Hemşirelerin Karşılaştığı Vergi Yükü
Hemşireler, sağlık sisteminin omurgası olmasına rağmen, enflasyon ve vergi kesintileri nedeniyle net gelirleri eriyor. 2025 yılında en düşük hemşire maaşı bürüt 60.000 TL seviyesinde, ancak sosyal güvenlik primleri ve vergi dilimleri bu miktarı önemli ölçüde azaltıyor.
Maaş ve Kesinti Detayları:
- En düşük aylık maaş: 60.000 TL (yıllık yaklaşık 720.000 TL).
- Vergi Oranları: Yıllık gelirin büyük kısmı %27-%35 dilimlerine giriyor; net maaş %30-40 oranında düşüyor.
- Ek Yükler: Sosyal güvenlik primleri ve enflasyon, alım gücünü daha da zayıflatıyor.
- Tepkiler: Sağlık sendikaları, vergi dilimlerinin ücretliler için adil olmadığını savunarak protestolar düzenliyor. Sağlık Akademisi koordinatörü Doç. Dr. Fatma Aksoy, "Emekçiler devletin yükünü taşırken, ayrıcalıklı kesimler muafiyetlerle kurtuluyor" diyor.
Bu yük, hemşirelerin motivasyonunu düşürerek sağlık hizmetlerini etkileyebilir.
Kuyumcuların Vergi Uygulamaları ve Denetim Eksiklikleri
Kuyumculuk sektörü, yüksek kar marjlarına rağmen düşük vergi ödemeleriyle dikkat çekiyor. Ortalama bir kuyumcunun beyan ettiği aylık matrah, sektör cirosuyla orantısız derecede düşük kalıyor.
Avantajlar ve Sorunlar:
- Muafiyetler: Külçe altın gibi ürünlerde KDV istisnası uygulanıyor.
- Kaçakçılık: Denetimler artsa da, faturasız işlemler yaygın; büyükşehirlerde yüzlerce firma inceleniyor.
- Yeni Kurallar: 2025'ten itibaren kimliksiz işlem yasağı getirildi, ancak etkinliği tartışmalı.
- Eleştiri: Sektör, doktorlar ve emlakçılarla birlikte düşük beyan yapan gruplar arasında yer alıyor, bu da devleti milyarlarca lira kayba uğratıyor.
Müteahhitlerin İhale Ayrıcalıkları ve Vergi Stratejileri
İnşaat sektörü, kamu ihaleleriyle büyürken, vergi ödemelerinde tutarsızlık gösteriyor. Büyük müteahhitler, zarar beyanları ve offshore yapılarla vergi yükünü minimize ediyor.
Vergi Durumu:
- Sıfır Vergi Ödemeleri: Önde gelen şirketlerin bir kısmı yıllık vergi beyan etmiyor.
- İhale Avantajları: Milyarlarca liralık projeler alan firmalar, vergi indirimlerinden yararlanıyor.
- Uygulamalar: Tevkifat oranlarının düşürülmesi talepleri, sektörün yükünü daha da hafifletiyor.
- Skandallar: Bazı holdingler, uluslararası belgelerde vergi kaçakçılığıyla anılıyor, bu da kamu kaynaklarının kötü kullanımını işaret ediyor.
Bu ayrıcalıklar, şeffaflık eksikliğini vurguluyor.
Bu haber kuyumculuk ve müteahhitlik üzerinden örneklendirildi, bu mesleklerin sayısı sayısız şekilde artırılabilir.
Reform Önerileri: Adalet İçin Gerekli Adımlar
Vergi adaletsizliği, toplumsal eşitsizliği artırıyor. Uzmanlar, sistemin revizyonunu savunuyor.
Öneriler:
- Taban Genişletme: Zengin kesimlerden daha yüksek oranlar alınmalı, ücretlilere indirim sağlanmalı.
- Denetim Artışı: Kaçakçılık cezaları ağırlaştırılmalı, dijital takip sistemleri kurulmalı.
- Dilim Güncellemeleri: Ücretliler için üst sınır %15'te sabitlenmeli.
- Şeffaflık: Vergi beyanları ve ihaleler kamu erişimine açılmalı.
Bu değişiklikler yapılmazsa, adaletsizlik kalıcı hale gelebilir. Vergi sistemi, herkes için eşit olmalı.
KAYNAKCA: Bu, makalede bahsedilen vergi adaletsizliği, gelir vergisi dilimleri, hemşire maaşları, kuyumcuların vergi uygulamaları ve müteahhitlerin vergi durumları ile ilgili bilgiler için kullanılan kaynaklar listelenmiştir. Bu kaynaklar, web aramalarından elde edilen güvenilir siteler, resmi gazete ve haber kaynaklarından derlenmiştir: Linklerin erişim tarihleri. 27.10.2025
- 2025 Vergi Dilimleri: Vergi Dilimi Nedir? Vergi Dilimi Hesaplaması - Hekimsen.org
https://hekimsen.org/gonderiler/gonderi/detay/vergi-dilimi-hesaplama-vergi-dilimi-nedir-vergi-dilimi-nasil-hesaplanir-gelir-vergisi-nedir/540 - 2025 Gelir Vergisi Dilimleri | Gelir Vergisi Tarifesi - Verginet.net
https://www.verginet.net/dtt/1/gelirvergisitarifesi_3804.aspx - 2025 Gelir Vergisi Dilimleri | Vergi Dilimleri - Detaylı Rehber - MuhasebeTR.com
https://www.muhasebetr.com/gelir-vergisi-dilimleri/ - 2025 Gelir Vergisi Dilimleri - Allianz Sigorta
https://www.allianz.com.tr/tr_TR/seninle-guzel/gelir-vergisi-dilimleri.html - 2025 Memur Maaşları: Güncel - Tahancı Hukuk Bürosu
https://www.tahanci.av.tr/memur-maaslari/ - 2025 Gelir Vergisi Dilimleri - Türkiye Sigorta
https://www.turkiyesigorta.com.tr/blog/yasam-diger/gelir-vergisi-dilimleri - 2025 Vergi Dilimleri Nedir? Nasıl Hesaplanır? - Garanti BBVA
https://www.garantibbva.com.tr/blog/vergi-dilimleri-nedir-nasil-hesaplanir - Gelir Vergisi Dilimleri 2025'te Ne Kadar Oldu? Maaşlara ve Vergi Yüküne Etkisi Ne - Musavir Rotasi
https://www.musavirrotasi.com/blog/gelir-vergisi-dilimleri-2025te-ne-kadar-oldu-maaslara-ve-vergi-yukune-etkisi-ne - 2025 Gelir Vergisi Dilimleri | MAPFRE Blog
https://www.mapfre.com.tr/blog/dusle/gelir-vergisi-dilimleri/ - Hemşire Maaşları 2025 - Ortalama Maaş Bilgileri! - Kariyer.net
https://www.kariyer.net/pozisyonlar/hemsire/maas - 30 Dakika - Kuyumculuk Sektöründe Vergi Denetimleri - YouTube
https://www.youtube.com/watch?v=m2jrVLgLaZA - Kuyumculara yeni vergi düzenlemesi: Oda yönetiminden dikkat çeken açıklama - Sözcü
https://www.sozcu.com.tr/kuyumculara-yeni-vergi-duzenlemesi-oda-yonetiminden-dikkat-ceken-aciklama-p226275 - Müteahhitler haksız vergi uygulamalarıyla zor durumda - Sakarya Kulis
https://www.sakaryakulis.com/haber/26645229/muteahhitler-haksiz-vergi-uygulamalariyla-zor-durumda - Kuyumcuların 10 milyarlarca lira vergi kaçırması - Ekşi Sözlük
https://eksisozluk.com/kuyumcularin-10-milyarlarca-lira-vergi-kacirmasi--7851188 - KUYUMCULARIN VERGİ YÜKÜMLÜLÜKLERİ (2025) - BAF Hukuk
https://baf.av.tr/kuyumcularin-vergi-yukumlulukleri/ - Kuyumculuk Sektöründe Güncel Vergi Yükümlülükleri ve Muhasebe Süreci - Vergi Merkezi
https://vergimerkezi.com.tr/kuyumculuk-sektorunde-guncel-vergi-yukumlulukleri-ve-muhasebe-sureci/ - Maliye'den kuyumculara vergi denetimi - Bloomberg HT
https://www.bloomberght.com/maliyeden-kuyumculara-vergi-denetimi-2357495 - Müteahhitlerin vergi kaçırması - Ekşi Sözlük
https://eksisozluk.com/muteahhitlerin-vergi-kacirmasi--6563550 - İhalede bol sıfır, vergide tek sıfır: Saray'ın müteahhitleri vergi vermedi - Evrensel
https://www.evrensel.net/haber/524222/ihalede-bol-sifir-vergide-tek-sifir-sarayin-muteahhitleri-vergi-vermedi - Maliye 9 büyükşehirdeki 707 kuyumcu dükkanına eş zamanlı denetim başlattı - Anadolu Ajansı
https://www.aa.com.tr/tr/ekonomi/maliye-9-buyuksehirdeki-707-kuyumcu-dukkanina-es-zamanli-denetim-baslatti/3290629 - TBMM Tutanak Hizmetleri Başkanlığı - Verginet.net
https://www.verginet.net/Dokumanlar/2024/komisyon_tutanaklari-18-7-2024.pdf - TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ PLAN VE BÜTÇE KOMİSYONU Tutanağı
https://www.tbmm.gov.tr/Tutanaklar/TutanakGoster/3299 - YATIRIM POLİTİKALARI VE ÖNCELİKLERİ - Strateji ve Bütçe Başkanlığ
https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2025/08/Yatirim-Politikalari-ve-Oncelikleri-Ozel-Ihtisas-Komisyonu-Raporu_01082025.pdf