Bazı ülkelerde hemşireler yalnızca hastaların bakımından değil, tedavi sürecinin yönetiminden de sorumlu. Bu ülkelerde hemşireler, belirli eğitim ve uzmanlık düzeyine ulaştıklarında reçete yazma yetkisine sahip oluyor. Böylece sağlık sisteminde iş yükü azalıyor, hastalar daha hızlı tedaviye erişebiliyor.
Hemşirelerin Reçete Yazmaya Tam Yetkili Ülkeler
ABD, Kanada, İngiltere, İrlanda, Yeni Zelanda ve Avustralya gibi gelişmiş sağlık sistemlerine sahip ülkelerde hemşireler; belirli protokoller çerçevesinde tam reçete yetkisi ile görev yapıyor.
Bu ülkelerde hemşireler:
- Kronik hastalık takibini bağımsız yürütebiliyor,
- Gerekli ilaç değişikliklerini yapabiliyor,
- Acil durumlarda tedaviye doğrudan müdahale edebiliyor.
Bu uygulama, sağlık hizmetlerinde doktor-hasta arasındaki bekleme süresini azaltırken, kırsal bölgelerde sağlık hizmetine erişimi de kolaylaştırıyor.
Hemşirelerin Reçete Yazmaya Sınırlı Yetkili Ülkeler
İsveç, Finlandiya, Hollanda, Singapur, Fransa, İspanya ve Japonya gibi ülkelerde ise hemşireler belirli ilaç grupları için sınırlı reçete yazma yetkisine sahip. Genellikle antibiyotik dışı ilaçlar, ağrı kesiciler ve kronik hastalık ilaçları bu kapsama giriyor.
Türkiye’de Durum: Sorumluluk Var, Yetki Yok
Türkiye’de hemşireler, sağlık hizmetinin her aşamasında aktif rol oynuyor.
Ancak reçete yazma, ilaç düzenleme veya tedavi planını değiştirme gibi yetkiler tamamen hekim kontrolünde. Bu durum, özellikle yoğun hasta trafiği olan kamu hastanelerinde iş yükü ve bekleme sürelerini artırıyor.
Oysa hemşirelik mesleği, lisans ve yüksek lisans düzeyinde farmakoloji, fizyoloji ve tedavi yönetimi gibi dersleri içeren güçlü bir eğitim altyapısına sahip.
Nitelikli hemşirelerin, uygun eğitim ve denetim mekanizmalarıyla reçete yetkisine kademeli olarak dahil edilmesi, Türkiye’nin sağlık sistemine ciddi katkı sağlayabilir.
Uzmanlar Ne Diyor?
Sağlık politikaları uzmanlarına göre:
“Hemşirelere sınırlı reçete yetkisi verilmesi, hekimlerin yükünü hafifletir, hastaların tedaviye erişim hızını artırır. Bu yetki, sağlık hizmetinin etkinliğini yükseltir.”
Bir başka görüş ise bu adımın, sağlık profesyonelleri arasındaki iş birliğini güçlendireceği, aynı zamanda hemşirelik mesleğine mesleki özerklik kazandıracağı yönünde.
Artık Zamanı Geldi
Dünya genelinde 30’dan fazla ülkede hemşireler belirli ölçülerde reçete yazabiliyor. Türkiye’nin de bu dönüşümün dışında kalmaması gerekiyor.
Sağlık sisteminin sürdürülebilirliği, yalnızca hekimlerin değil; tüm sağlık profesyonellerinin bilgi, yetki ve sorumluluk paylaşımıyla mümkün.
Türkiye’de hemşirelere reçete yazma yetkisi verilmesi, sadece bir meslek reformu değil, aynı zamanda halk sağlığının geleceği için atılacak stratejik bir adım olacaktır.
HEMŞİRE.COM HABER MERKEZİ