Ekonomik Kriz Döneminde Hemşirelik Gerçeği: Artan İş Yükü, Azalan Gelir ve Ekonomik Krizden Çıkış Yolu Hemşireler Birliği

Türkiye’de hemşirelik, sağlık hizmet sunumunun en kesintisiz ve en yüksek temas gerektiren alanıdır. Hemşire, hastanın yaşam bulgularından ruh haline, tedavinin uygulanmasasından acil müdahaleye kadar sürecin her aşamasında aktif rol alır. Buna karşın hemşirelerin maddi hakları ve ekonomik güçleri, taşıdıkları sorumluluk ve iş yükü ile doğrudan çelişmektedir.

Yazar: Hemşire Ömer Bozoğlu

Bugün kamuda çalışan bir hemşirenin ortalama geliri;

• Maaş
• Taban ek ödeme
• Teşvik ek ödeme
• Nöbet ücreti

gibi çoklu kalemlere bölünmüş durumdadır. Ancak bu kalemlerin büyük çoğunluğu emekliliğe yansımamakta, geçim güvencesi yerine geçici ve belirsiz bir gelir modeli yaratmaktadır.

Gelirin Yapısal Sorunu: “Çok Parça, Az Güvence”

• Maaş: 56.000 – 60.000₺
• Taban ek ödeme: ~ 2.900₺
• Teşvik ek ödeme: 200 – 9.000₺ (Hastane gelirine bağlı, stabil değil.)
• Nöbet ücreti: 116₺ – 176₺ / saat (yüksek risk, düşük karşılık)

Gelirin yaklaşık %60’ı sabit olmayan ödemelere dayanmakta, yani hemşire yarın ne alacağını bilemeden çalışmaktadır. Bu durum hem çalışma motivasyonunu hem de uzun vadeli yaşam planlamasını doğrudan olumsuz etkilemektedir.

Giderler Gerçeği: Gelirin En Az % 60’ı Temel Yaşam İhtiyaçlarına Gidiyor

• Kira: 25.000 – 40.000₺
• Market / gıda: 5.000 – 8.000₺
• Ulaşım: 1.000 – 2.000₺
• Faturalar: 2.000 – 3.500₺
• Çocuk gideri: 3.500 – 5.000₺

Bu tablo, hemşire gelirinin %60 ila %80’inin yalnızca temel yaşamsal giderlere ayrıldığını göstermektedir.

Bir başka ifadeyle hemşire, yalnızca hayatta kalmaya çalışmaktadır!.. 

Bu durum mesleki tatmini, meslekte kalma süresini ve tükenmişlik düzeyini doğrudan etkilemektedir.

Teşvik Katsayısı 0,32: Emeğin Sistematik Olarak Değersizleştirilmesi

2023 yılında yapılan düzenleme ile teşvik ek ödeme katsayısı hemşirelerde 0,64’ten 0,32’ye düşürülmüştür.

Yani hemşireye verilen değer yarıya indirilmiştir.

Bu, sadece ekonomik değil; mesleğin toplumdaki konumuna yönelik sembolik bir daralmadır.

Hastayla en fazla temas eden, tedavinin en kritik aşamalarını uygulayan, 24 saat kesintisiz izlem yapan meslek grubuna:

“Emeğinin karşılığı yarı değerindedir.” denilmiştir.

Bu durum,

• motivasyon kaybına,
• meslekten kaçışa,
• yurt dışına beyin göçüne,
• sağlık hizmet kalitesinde gerilemeye

doğrudan neden olmaktadır.

Bu Sorun Sadece Ekonomik Değil, Sağlık Sistemi Sorunudur! 

Hemşire emeğinin görmezden gelinmesi,

yalnızca hemşireyi değil,

hastayı, toplumu ve sağlık sisteminin sürdürülebilirliğini etkilemektedir.

Ekonomik güç kaybına uğrayan hemşire,

mesleğini severek değil,

ayakta kalmaya çalışarak yapar.

Bu da sağlık hizmetini zayıflatır.

HEMŞİRELER BİRLİĞİ KURULMALIDIR!

Bu nedenle hemşirelerin;

• Ücret politikalarındasöz sahibi olması,
• Uzmanlık alanlarının tanınması,
• Katsayı adaletinin yeniden düzenlenmesi,
• Emekliliğe yansıyan tek kalem maaş sistemine geçilmesi,
• Meslek onurunu koruyan bağımsız bir temsil gücüne sahip olması

için Hemşireler Birliği artık bir tercih değil, bir zorunluluktur.

Birlik olmadan hak talep edilemez.

Hak talep edilmeden değer yükselmez! .

Yazar: Hemşire Ömer Bozoğlu