Kamuda Çalışan Hemşireler Yoksulluk Sınırının Neresinde?
Türkiye’de dört kişilik bir ailenin yoksulluk sınırı resmi açıklamalara göre artık neredeyse 100 bin TL seviyesine dayanmış durumda. Açlık sınırı ise birçok raporda 30 bin TL bandına yaklaşırken, kamuda çalışan hemşirelerin önemli bir bölümü bu rakamların oldukça altında maaş alıyor.
Özellikle 8/1 derecedeki lisans mezunu kamudaki hemşirelerin maaşları, tüm ek ödemelerle birlikte dahi çoğu zaman:
- Yoksulluk sınırının yarısına bile yaklaşamıyor,
- Dört kişilik aile için hesaplanan açlık sınırına tehlikeli biçimde yaklaşıyor.
Bu tablo, hemşireleri “geçinebiliyor muyum, ay sonunu getirebiliyor muyum?” sorusuna sıkışmış durumda bırakıyor ve sorunun artık bireysel değil yapısal bir krize dönüştüğünü gösteriyor.
Hemşire Maaşları ile Kamu İşçileri Arasındaki Uçurum Büyüyor
Aynı hastanede, aynı serviste çalışan kamu işçisi ile hemşire arasındaki gelir farkı, sahada en çok tartışılan konulardan biri haline geldi. Son yıllardaki toplu sözleşmeler ve sosyal hak düzenlemeleriyle birlikte:
- 4/D kadrolu kamu işçilerinin maaş, tediye ve sosyal haklarla birlikte aylık toplam geliri 60–80 bin TL bandına çıkabiliyor.
- Yoğun bakım, acil servis veya poliklinikte ciddi tıbbi sorumluluk taşıyan lisans mezunu hemşireler ise çoğu kurumda daha düşük aylık gelirle çalışmak zorunda kalıyor.
Bu durum hemşireler arasında şöyle dile getiriliyor:
- “Aynı serviste nöbet tuttuğum, benden daha az tıbbi sorumluluk taşıyan işçi arkadaşım benden fazla maaş alıyor.”
- “Hemşirelik eğitiminin ve sorumluluğunun karşılığı ücret politikasında görünmüyor.”
Gelir adaletsizliği algısı, hemşirelerin motivasyonunu düşürürken, iş barışını da derinden zedeliyor. Bu tablo, kamuda çalışan hemşire maaşları tartışmasını kamuoyu gündeminde üst sıralara taşıyor.
TÜİK – ENAG Enflasyon Farkı Hemşirelerin Alım Gücünü Eritiyor
Hemşirelerin maaşlarında yaşanan kaybın bir diğer boyutu da enflasyon verileri üzerinden şekilleniyor. Resmi makamların açıkladığı TÜİK rakamları ile bağımsız araştırma gruplarının (ENAG vb.) hesaplamaları arasındaki fark, sahada çok net hissediliyor:
- TÜİK verileri, yıllık enflasyonu daha düşük gösteriyor.
- ENAG gibi bağımsız gruplar ise aynı dönemde enflasyonun çok daha yüksek seyrettiğini ortaya koyuyor.
Bu fark, pratikte şu sonuçları doğuruyor:
- Maaş zamları TÜİK enflasyon oranına göre belirleniyor.
- Market, kira, fatura ve ulaşımda yaşanan gerçek artış ENAG’a daha yakın hissediliyor.
- Kamuda çalışan hemşirelerin alım gücü her ay biraz daha eriyor.
Birçok hemşire durumu, “Resmi rakamlar masada, gerçek rakamlar markette” sözleriyle özetliyor. Böylece TÜİK – ENAG enflasyon farkı, hemşireler açısından doğrudan bir geçim krizine dönüşüyor.
Sendikalar ve Meslek Örgütleri: “Hemşire Maaşı Yoksulluk Sınırının Üzerine Çıkmalı”
Sağlık alanındaki sendikalar, dernekler ve meslek örgütleri; farklı söylemlere sahip olsalar da hemşire maaşları konusunda benzer talepleri dile getiriyor. Öne çıkan ortak başlıklar şunlar:
- En düşük hemşire maaşı yoksulluk sınırının üzerinde olmalı.
- Maaşlar tek kalem halinde ödenmeli ve tamamı emekliliğe yansımalı.
- Ücret politikası belirlenirken hemşireler ve sağlık çalışanları karar süreçlerinde söz sahibi olmalı.
Sendika ve dernek açıklamalarında sık tekrar edilen cümleler şu şekilde:
- “Hemşirelik mesleği itibarsızlaştırılırsa, nitelikli hemşireleri sahada tutmak imkânsız hale gelir.”
- “Yoksulluk sınırının yarısında sıkışan hemşire maaşları hem sağlık çalışanına hem de topluma haksızlıktır.”
Bu nedenle sendikalar, gerçek enflasyon kaybını telafi eden ek iyileştirme paketleri, risk ve iş yükünü gözeten özel düzenlemeler ve hemşirelik için ayrı bir ücret skalası talep ediyor.
Genel Kamuoyunun Tepkisi: Sağlık Hizmetinin Omurgası Geçim Derdiyle Boğuşuyor
Sosyal medyada paylaşılan bordrolar, haber sitelerindeki yorumlar ve hasta yakınlarının tepkileri, genel kamuoyunun da hemşirelerin yaşadığı zorlukları fark ettiğini gösteriyor. Dikkat çeken yorumlar şöyle:
- “Sağlığımızı emanet ettiğimiz hemşire geçinemiyorsa, bu ülkede kim gerçekten güvende?”
- “Bu maaşla hem geçin hem nöbet tut hem de güleryüzlü ol deniyor, bu sürdürülebilir değil.”
- “Hemşireyi kaybeden, aslında kendi sağlığını kaybeder.”
Artan iş yükü, düşük ücret ve tükenmişlik; hemşireler açısından yalnızca ekonomik bir sorun değil, aynı zamanda ciddi bir iş sağlığı ve güvenliği sorunu. Bu durumun doğrudan etkilediği alan ise bakım kalitesi ve hasta güvenliği oluyor.
Yoksulluk Sınırının Altındaki Hemşire Maaşı Sürdürülebilir Değil
Kamuda çalışan hemşire maaşları, Türkiye’deki açlık ve yoksulluk sınırı verileriyle kıyaslandığında, fotoğraf netleşiyor:
- Hemşirelerin önemli bir bölümü, yoksulluk sınırının oldukça altında maaş alıyor.
- Kamu işçisi–memur maaş farkı, aynı kurum içinde gelir adaletsizliği algısını büyütüyor.
- TÜİK–ENAG enflasyon farkı, yapılan zamların sahada karşılığını büyük ölçüde eritiyor.
Sendikalar, dernekler ve meslek örgütleri; hemşire maaşlarının yoksulluk sınırının üzerinde, tek kalem ve emekliliğe yansır şekilde yeniden düzenlenmesini zorunlu bir adım olarak görüyor. Bu adımlar atılmadığı sürece:
- Hemşireler arasında meslekten kopma,
- Yurtdışına göç etme eğilimi,
- Derinleşen ekonomik ve psikolojik yıpranma
kaçınılmaz görünüyor. Bu tablo yalnızca hemşirelerin değil, sağlık hizmeti alan tüm toplumun karşı karşıya olduğu bir risk olarak karşımızda duruyor.
HEMŞİRE.COM HABER MERKEZİ